2003 is een dubbel jubileumjaar. Honderd jaar gemotoriseerd vliegen en vijftig jaar Koninklijke Luchtmacht. Daarom toont de Stichting PHantasy in Blue bijna de hele collectie aan het publiek. In het Militaire Luchtvaartmuseum zijn zo'n vijftig schaalmodellen te bewonderen van vliegtuigen en helikopters. Dat is Luchtmacht op Schaal.

Alle modellen zijn het resultaat van veel onderzoek, geduld en doorzettingsvermogen. Het resultaat is verbluffend. Perfect nagebouwde toestellen in een schaal van 1:5, tot in detail kloppend, met het kenmerkende motorgeluid van het origineel. De expositie PHantasy in Blue is een must voor elke geïnteresseerde in de modelbouw. En voor iedereen die, letterlijk in een notendop, een overzicht wil krijgen van het vliegend materieel van de Koninklijke Luchtmacht en haar voorlopers. Deze pagina bieden de bezoeker een impressie van wat deze expositie te bieden heeft.

Brik
De Brik is het eerste toestel van de de 'Luchtvaartafdeeling' in 1913. Het is gebouwd door de Nederlandse luchtvaartpionier Marinus van Meel, die het voor ca. E 1600,- verhuurt totdat het voldoet aan de officiële luchtwaardigheidseisen. 		 
Brik

Farman HF-22
Na een half jaar wordt de vloot uitgebreid met drie Franse Farman HF 22- toestellen. Net als de Brik zijn ze in gebruik voor verkenningstaken. De Eerste Wereldoorlog (1914-1918) betekent een doorbraak. Voor het eerst wordt het vliegtuig als wapen ingezet. In 1919 vlucht de beroemde Nederlandse vliegtuigbouwer Anthonie Fokker naar Nederland, en neemt zijn Berlijnse fabriek mee. De toestellen uit zijn NV Nederlandse Vliegtuigenfabriek, zoals de C-X, D-21 en G-I, vormen de ruggengraat van de Nederlandse militaire luchtvaart in de jaren dertig. 		 
Farman HF-22

Spitfire
In de meidagen van 1940 verliest de luchtmacht bijna alle gevechtstoestellen. Veel militairen wijken uit naar Engeland. Als onderdeel van de Britse Royal Air Force (RAF) zetten zij de strijd tegen de Duitse bezetter voort. In 1943 krijgt de RAF een eigen Nederlands Squadron: het 322 Spitfire Squadron. Na de oorlog krijgt de `Luchtvaartafdeeling' een nieuwe naam: Luchtstrijdkrachten (LSK). 		 
Spitfire

Glenn Martin
Bijna een halve eeuw is de Nederlandse militaire luchtvaart aanwezig in de Indonesische archipel. Het begint in 1914 met de oprichting van de 'Proefvliegafdeeling' Militaire Luchtvaart van het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (ML-KNIL). De legerleiding wil de kosten voor de bouw van en vliegveld uitsparen. Daarom worden twee watervliegtuigen van het type Glenn Martin aangeschaft. Ze voeren verkennings- en luchtverdedigingsvluchten uit voor het KNIL. 		 
Glenn Martin

Hawker Hunter
De dekolonisatie van Nederlands-Indië na 1945 verloopt uiterst moeizaam. Bij de `politionele acties' worden alle ML-squadrons ingezet. In 1949 draagt Nederland de soevereiniteit over aan Indonesië. Een jaar later valt het doek voor het ML-KNIL. Het conflict over Nieuw-Guinea zal dan nog twaalf jaar duren. Nederland zet Hawker Hunter-toestellen en Alouette-helikopters in. Onder zware internationale druk stemt de Nederlandse regering uiteindelijk in met een vreedzame overdracht van Nederlands Nieuw-Guinea aan Indonesië. 		 
Hawker Hunter

Vultee BT-13
Veel Nederlandse vliegers waren gedurende de oorlogsjaren werkzaam binnen de Engelse strijdkrachten. Daarom zijn de lesvliegtuigen tot halverwege de jaren vijftig vooral afkomstig uit de RAF. Uitzondering hierop vormt de Harvard, een uitermate sterk Amerikaanse toestel, dat in Canada door vliegtuigfabriek Noorduijn in licentie wordt gebouwd. Navigators, telegrafisten en boordschutters krijgen hun vervolgopleiding in de Avro Anson. 		 
Vultee BT-13

Gloster Meteor F.Mk.4
In 1948 doet het eerste straalvliegtuig zijn intrede bij de Nederlandse luchtmacht. Het is de Gloster Meteor F.Mk.4, geproduceerd in Engeland. Binnen drie jaar worden er 75 van deze toestellen gestationeerd op de vliegbases Leeuwarden, Twente en Soesterberg. 		 
Gloster Meteor F.Mk.4

Starfighter
Na de Tweede Wereldoorlog oriënteert de luchtmacht zich vooral op het aanbod van toestellen van Amerikaanse makelij. Al snel na de Meteor doet een nieuw type vliegtuig zijn intrede, een gevolg van een doorbraak in de vliegtuigtechniek. Toestellen met zogenaamde `pijlvleugels' vliegen nòg sneller dan hun voorgangers. De Hawker Hunter en de F-84 Thunderstreak zijn producten van deze nieuwe ontwikkeling. In 1962 betreedt de Koninklijke Luchtmacht het tijdperk van het supersonisch vliegen. De Lockheed Starfighter haalt een snelheid van twee maal het geluid, zo'n 2.300 kilometer per uur. 		 
Starfighter

Hiller Raven
De helikopter heeft een vaste plaats in de civiele èn de militaire luchtvaart. De eerste helikopters worden verkregen dankzij een omvangrijk Amerikaans hulpprogramma, bedoeld om het na-oorlogse Nederland militair weer op de been te krijgen. In 1954 ontvangt de luchtmacht 35 Hillers Raven. De Alouette III uit 1964, is de langst dienende helikopter bij de luchtmacht. In Turkije en Noord-Irak doen Alouettes in 1991 dienst bij het verlenen van humanitaire hulp aan Koerdische vluchtelingen. Vanaf 1991 zijn ze bovendien actief op de Balkan en het Afrikaanse continent. Op dit moment voert de Alouette vooral VIP- en fotovluchten uit, en niet te vergeten vluchten voor het Koninklijk Huis. 		 
Hiller Raven

Havilland Dominie
De Tweede Wereldoorlog zorgt voor forse schade aan wegen en bruggen. De Nederlandse regering in ballingschap maakt in Londen al plannen voor een naoorlogse Nederlandse Luchttransportdienst. Na de oorlog krijgt de Nederlandse militaire transportdienst een eigen afdeling, de voorloper van het huidige 334 Transportsquadron. Binnenlandse transportvluchten worden aanvankelijk vooral uitgevoerd met de Havilland `Dominie'. Deze toestellen onderhouden onder andere een luchtbrug wanneer in de strenge winter van 1947 de Waddeneilanden zijn geïsoleerd. 		 
Havilland Dominie

Dakota
De Douglas C-47 Dakota is het bekendste transportvliegtuig uit de jaren veertig en vijftig. Er worden maar liefst tienduizend van gebouwd. Het is dan ook een veelzijdig toestel, in gebruik bij luchtmacht en burgerluchtvaart, bij de Marineluchtvaartdienst en in Nederlandse-Indië. Tijdens de watersnoodramp in 1953 werpen Dakota's grote hoeveelheden voedsel en zandzakken af. Met de komst van de Fokker F-27 in 1962 raakt de Dakota overbodig. 		 
Dakota
 




Concept, ontwerp en realisatie expositie: Museumzaken, Groningen 2003